Cha mẹ nào khi sinh con, cũng mong con được khỏe mạnh, thông minh. Tuy nhiên, trường hợp trẻ mắc các hội chứng về não như bại nào là không thể tránh khỏi. Cùng tìm hiểu về bại não thể múa vờn để phát hiện sớm và điều trị cho trẻ nhé.
1. Bại não múa vờn là gì?
Đây là khi các nhân vùng mềm của não bị tổn thương. Khiến cho người bị không thể chủ động kiểm soát được các vận động tay chân của mình. Người ta còn gọi hội chứng này là loạn động. Nó thường mắc ở trẻ 2 tuổi, trong số các trẻ bị bại não thì có khoảng 5-10% trẻ bại não thể múa vờn. Các tình trạng liên quan đến việc mắc bại não múa vờn đó là việc sinh non, vàng da kéo dài sau sinh. Bãi não này thường gặp ở các bé trai nhiều hơn bé gái.
Bãi não múa vờn ở trẻ là gì? (Nguồn: trungtamphuchoichucnang.com)
2. Biểu hiện của bại não múa vờn
2.1.Trương lực cơ thay đổi lúc tăng lúc giảm ở tứ chi
Bại não múa vờn có biểu hiện các lực căng cơ thay đổi thất thường. Dẫn tới tình trạng không thể kiểm soát được các vận động nên trẻ sẽ có xu hướng cử động nhanh hoặc chậm, đôi khi bị giật.
2.2 Giảm khả năng vận động thô
Vận động thô nhờ vào các nhóm cơ lớn của cơ thể. Vận động thô chính là việc kiểm soát một số bộ phận cơ thể trong các hoạt động: đi lại, chạy nhảy, ngồi xuống, đứng lên, nắm bắt, đi thăng bằng,… Đối với các trẻ bị bại não múa vờn, các vận động này trở nên khó khăn hơn.
Điều này cản trở việc mạng lưới thần kinh não được hoàn thiện. Khiến các hoạt động tinh của trẻ không được củng cố. Một số bệnh như béo phì, đột quỵ, đau tim có nguy cơ trẻ sẽ mắc phải khi giảm khả năng vận động thô.
2.3 Có các vận động không hữu ý
Trẻ sẽ không kiểm soát được các hành động của mình. Những hành động đôi khi xảy ra một cách tự nhiên và vô ý như: thường xuyên há mồm, đầu cổ khó kiểm soát, cử động múa vờn các ngón tay, ngón chân, dãi chảy nhiều,…
2.4 Rung giật, múa vờn
Đây là biểu hiện của việc tổn thương hệ ngoại tháp. Ngoại pháp chính là phần tế bào thần kinh tại đáy não. Tế bào này kết hợp với tiểu não để tác động lên tế bào vận động. Thế nên, nếu như ngoại tháp tổn thương sẽ gây ra các rối loạn vận động. Khiến trẻ bị tay chân bủn rủn, đi lại chậm chạp hay mua giật,…
2.5 Phản xạ gân xương bình thường hoặc tăng ở các chi bị tổn thương
Phản xạ của những đứa trẻ mắc bại não thể múa vờn khá thất thường. Đôi khi trẻ có thể kiểm soát được các vùng phản xạ của mình. Đôi khi, ở những bộ phận tăng trương lực cơ, khiến cơ bị co, kể cả khi di chuyển hay không có ngoại lực tác động lên vùng phản xạ.
2.6 Có các phản xạ nguyên thuỷ
Đây có lẽ là dấu hiệu phổ biến của các trẻ bị bại não nói chung. Các phản xạ nguyên thủy như: mút tay, nghẹo cổ, nuốt, giật mình, nháy mắt, … vẫn còn xuất hiện khi trẻ đã lớn. Đây là dấu hiệu khá rõ ràng cho biết, một phần não của trẻ đã tổn thương, đặc biệt là hệ thần kinh trung ương.
2.7 Không có teo cơ, ít co rút tại các khớp
Việc rối loạn dinh dưỡng cơ cũng sẽ gặp phải ở các trẻ bị bại não thể múa vờn. Các cơ có thể bị phình to hơn bình thường, hiện tượng căng cơ xuất hiện thường xuyên. Khiến cho việc đi lại và vận động cầm nắm thường này của trẻ trở nên khó khăn.
2.8 Rối loạn điều hoà cảm giác
Các trẻ sẽ có biểu hiện phản ứng thấp hay quá mức so với ngưỡng thông thường dành cho các giác quan. Trẻ sẽ không có những phản ứng phù hợp với hoàn cảnh như những đứa trẻ thông thường. Ví dụ như có những trẻ bị ngã, bị đánh nhưng không có phản ứng đau, ngược lại một số lại phản ứng khá dữ dội dù chỉ bị ngã nhẹ.
2.9 Có thể bị liệt
Với sự tổn thương năng của hệ tháp. Khi các tín hiệu vận động từ não không còn truyền tới các cơ, hiện tượng liệt xảy ra. Trẻ rất có thể bị liệt hai chi dưới, tứ chi hay nửa người. Điều này gây khá nhiều khó khăn trong việc điều trị phục hồi.
2.10 Động kinh, rối loạn nhai nuốt, điếc ở tần số cao
Các tổn thương não không chỉ ảnh hưởng đến các chức năng về vận động mà nó còn ảnh hưởng tới hệ thần kinh, các giác quan của trẻ. Nên một số hiện tượng lạ, rối loạn và không kiểm soát hành vi là điều không thể tránh khỏi. Một phần do chứng tăng bilirubin máu. Tuy nhiên, trẻ bại não múa thể vờn có trí thông minh hoàn toàn bình thường như những đứa trẻ khác.
Trẻ mắc bại não múa vờn không thể điều chỉnh hành vi của mình (Nguồn: dangtamduong.com)
3. Bại não thể múa vờn có chữa được không?
Khá nhiều câu hỏi thắc mắc, vậy bại não ở trẻ thì có chữa được không? Câu trả lời là không. Bởi khi não đã tổn thương thì nó không có khả năng phục hồi. Vậy, đối với trẻ bại não, chúng ta nên làm gì? Việc chúng ta có thể làm để cải thiện tình trạng này là phục hồi chức năng cho trẻ. Bằng cách kết hợp các biện pháp khác nhau. Đem tới cho trẻ một cuộc sống sau này dễ dàng và độc lập hơn.
Các biện pháp có thể thực hiện như: sử dụng các thực phẩm chức năng tốt cho trẻ bại não múa vờn, vận động trị liệu, vật lý trị liệu, luyện tập sinh hoạt, luyện tập giao tiếp xã hội,… Điều quan trọng tạo nên thành công của các phương pháp trị liệu đó là sự kiên trì, sự động viên, phối kết hợp giữa chuyên gia, bác sĩ và gia đình trẻ.
Bại não thể múa vờn có chữa được không? (Nguồn: cdn.com/)
4. Chẩn đoán bệnh bại não như thế nào?
4.1 Điện não đồ
Việc sử dụng phương pháp chẩn đoán bại não nhờ điện đã trở nên khá phổ biến và đa dạng. Điện não đồ thể hiện sự bất thường hay bình thường của mọi người về não bộ. Đối với mỗi trường hợp tổn thương não, tỷ lệ bất thường sẽ khác nhau. Cao nhất là người mắc bại não kèm động kinh (90%) và thấp nhất là người chân tay châm đơn thuần (26%).
4.2 Điện vị
Sử dụng điện vị là cách để đo thị giác và thính giác của trẻ. Thường, những trẻ bại não sẽ có sự không ổn định và kiểm soát đối với hai giác quan này. Nên đây là cách nhanh chóng để phát hiện sự bất thường ở trẻ và có biện pháp điều trị sớm nhất có thể.
4.3 Điện não địa hình đồ (BEAM)
Đây là việc dựa vào hình ảnh các nếp não của trẻ để kiểm tra sự phát triển bình thường hay bất thường của đứa trẻ đó.
4.4 Điện cơ đồ
Với phương pháp này, ta có thể kiểm tra được sự phát triển của thần kinh và các cơ. Trẻ cần sớm phát hiện ra sự tổn thương liên quan đến việc dẫn truyền hành động từ hệ thần kinh đến các cơ. Nếu trẻ gặp chứng co cơ, nên đưa trẻ đi kiểm tra điện cơ đồ.
4.5 Sơ đồ trở kháng máu não (REG)
Nhờ phương pháp kiểm tra này, ta biết được tình trạng cung cấp máu của trẻ, cũng như các mạch máu vùng đầu hoạt động ra sao.
4.6 Chụp CT não
Việc chụp CT giúp phát hiện ra các bất thường đang xảy ra trong não của trẻ. Một số biến chứng gây bại não có thể nhìn thấy qua chụp CT như: teo não, chất trắng kém phát triển, não nhũn hóa,…
4.7 Chẩn đoán triệu chứng
Một số triệu chứng có thể nhìn thấy, dựa vào các biểu hiện bất thường của trẻ, cho ta biết trẻ có bị bại não hay không. Một số triệu chứng đáng nghi ngại như: phản ứng chậm, hoạt động tay chân không bình thường, 8 tháng chưa thể ngồi, hay co giật, ánh mắt không có hồn,…
Trẻ bại não chỉ có thể điều trị để phục hồi chức năng chứ không thể chữa khỏi (Nguồn: wordpress.com)
Trên đây là các thông tin hữu ích về bại não, các cách phát hiện và điều trị có thể áp dụng để giúp trẻ cải thiện cuộc sống hơn. Ngày nay, khi khoa học công nghệ phát triển, việc điều trị bại não đã dễ dàng hơn rất nhiều. Trong quá trình điều trị việc kết hợp với các loại thực phẩm chức năng hỗ trợ não và trí nhớ cho trẻ cũng rất tốt. Trong quá trình mang thai các mẹ nên tới khám thai sản trọn gói tại các bệnh viện, trung tâm uy tín để bác sĩ có thể phát hiện ra dấu hiệu bất thường giúp xử lý kịp thời.
